Χιλιάδες οδόβαινοι του Ειρηνικού στον Αρκτικό Κύκλο ποδοπατήθηκαν και πέθαναν το 2007, καθώς το λιώσιμο των πάγων τους ανάγκασε να συνωστιστούν στην ακτή σε τεράστιους αριθμούς.
Οι θάνατοι συνέβησαν στα τέλη του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου, στη ρωσική πλευρά του Βερίγγειου πορθμού, που χωρίζει την Αλάσκα από τη Ρωσία.
Γύρω στις 40.000 οδόβαινοι εμφανίστηκαν σ’ αυτή την ακτή, ένα φαινόμενο που οι επιστήμονες αποδίδουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη και το λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής. Σύμφωνα με περιβαλλοντικές ΜΚΟ πρόκειται για τη σημαντικότερη περιοχή στη ρωσική Αρκτική όπου ξεκουράζονται οι οδόβαινοι όταν βγουν από το νερό.
Στοιχεία δείχνουν μια σαφή τάση για άνοδο της θερμοκρασίας στην Αρκτική. Ως αποτέλεσμα, το πάχος της παγωμένης θάλασσας μειώθηκε κατά 30% τα τελευταία 30 χρόνια. Εικάζεται πως μέχρι το 2080, ίσως και νωρίτερα, ο αρκτικός πάγος θα εξαφανίζεται εντελώς κατά τους θερινούς μήνες.
Αντίθετα με τις φώκιες, οι οδόβαινοι δεν κολυμπούν χωρίς προορισμό. Συνήθως ανεβαίνουν στην παγωμένη θάλασσα για να ξεκουραστούν ή αράζουν στην ξηρά για λίγες εβδομάδες, μέχρι να ξαναβουτήξουν. Όμως το 2007 ο πάγος εξαφανίστηκε λόγω θερμού καλοκαιριού, ωκεάνιων ρευμάτων και επίμονων ανατολικών ανέμων.
Το αποτέλεσμα ήταν να βγουν στην ξηρά νωρίτερα και να παραμείνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Έτσι συγκεντρώθηκαν σε τεράστιους αριθμούς σε παραλίες που δεν είχαν χρησιμοποιηθεί ως καταφύγιο οδόβαινων προηγουμένως.
Οι οδόβαινοι κινδυνεύουν από ποδοπάτημα όταν συγκεντρώνονται σε μεγάλους αριθμούς. Η εμφάνιση μιας πολικής αρκούδας, ενός κυνηγού ή ενός αεροπλάνου που πετάει χαμηλά μπορεί να τους εξαναγκάσει σε άτακτη φυγή στο νερό σε σκηνές πανικού.
Βιολόγοι δραστήριοι στην περιοχή εκτιμούν πως 3.000-4.000 οδόβαινοι, σε σύνολο 200.000, πέθαναν εξαιτίας αυτού του φαινόμενου. Αναφέρουν επίσης πως η εμφάνιση των οδόβαινων σε παραλίες για μεγάλα διαστήματα ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1990, αφότου έγινε αισθητή η μείωση των πάγων.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν επίσης πως ο θάνατος τόσων οδόβαινων, και ιδιαίτερα βρεφών, είναι ανησυχητικός και πως με περαιτέρω άνοδο της θερμοκρασίας θα εξαφανιστεί ολοσχερώς κατά τους θερινούς μήνες ο αρκτικός πάγος, από τον οποίο εφορμούν για να τραφούν με μαλάκια. Έτσι θα αφανίσουν την τροφή από τις παραλίες όπου αναγκάζονται να συγκεντρωθούν και συνεπώς θα παρουσιαστεί σοβαρός κίνδυνος επιβίωσης του είδους.
Παρεμπιπτόντως, στην Αλάσκα την ίδια περίοδο δεν παρουσιάστηκαν μαζικοί θάνατοι οδόβαινων, ίσως γιατί εκεί συγκεντρώνονται μικρότεροι πληθυσμοί ζώων, όχι πάνω από 2.500 ανά κοπάδι.
